Prawidłowy rozwój dziecka jest uzależniony od wielu czynników, które wpływają na zdolności poznawcze oraz przystosowanie się dziecka do społeczeństwa. Najwięcej informacji oraz wzorców zachowań dzieci chłoną w młodym wieku, czyli około 4. roku życia. Szacuje się, że około 15% populacji ma zaburzenia sensoryczne, które objawiają się zaburzeniem koordynacji ruchowej, trudnościami w uczeniu się, zaburzeniami koncentracji, a co za tym idzie – trudnościami z czytaniem, pisaniem itp. Chcąc dać jak najlepszy start dziecku, warto nie ignorować tych symptomów i jak najwcześniej interweniować. Co można zrobić? Bardzo pomocna w tego typu przypadkach jest metoda SI J. Ayres, czyli metoda integracji sensorycznej. Na czym polega? Jakie niesie korzyści dla dziecka?
Założenia metody J. Ayres
Metoda ta została wprowadzona przez psychologa i terapeutę, doktor A. Jean Ayres. Swoją teorię skierowała ona przede wszystkim do dzieci w okresie rozwoju. Teoria dotyczy dzieci z zaburzeniami neurologicznymi, które powstały w wyniku nieprawidłowej organizacji układu nerwowego i obszarów odbierania bodźców zmysłowych. Takie dzieci mają duże trudności w nauce, koordynacji ruchowej czy późniejszym odnalezieniu się w społeczeństwie. Nie można więc bagatelizować tych oznak i należy od razu interweniować. Metoda SI zakłada, że integracja sensoryczna rozpoczyna się już podczas życia płodowego i trwa do około 7. roku życia.
Głównymi założeniami metody doktor J. Ayres są odwołania do neurologii teorii zachowania. Przede wszystkim teoria ta zakłada, że mózg ma zdolność do zmian i modyfikacji, które dokonują się przez całe życie. Ta zdolność to plastyczność neuronalna pozwalająca na zmiany w obrębie mózgu pod wpływem kontrolowania bodźców sensorycznych. Zależy ona od zaangażowania dziecka w jego aktualne aktywności oraz od zróżnicowania środowiska, w którym dorasta. Innym założeniem jest sekwencyjny rozwój procesów integracji sensorycznej, czyli to, że bardziej złożone działania opierają się na już wykształconych, podstawowych zachowaniach. Metoda SI mówi też o tym, że każde dziecko wykorzystuje reakcje adaptacyjne, które są odpowiedzią na wymogi środowiska. Ostatnim założeniem jest myśl, że każde dziecko posiada wewnętrzny pęd do rozwoju, tak zwany inner driver, co wiąże się z instynktownym dostarczaniem sobie bodźców, które uważa za potrzebne.
Metoda SI u małych dzieci
W przypadku stosowania metody SI u dzieci w wieku 4 lat i młodszych należy zachować pewne zasady. Po pierwsze należy podtrzymywać kontakt fizyczny z dzieckiem poprzez na przykład przytulanie czy głaskanie, warto również zachować kontakt kinetyczny, czyli kołysanie, obracanie, noszenie na rękach. Pomocne będzie także dawanie dziecku do rąk różnych zabawek, które będzie mogło poznać i obejrzeć. Nie bez znaczenia jest też muzyka oraz dźwięki, jakie wydają otaczające nas przedmioty codziennego użytku. Nie wolno ograniczać ruchowo dziecka – powinno ono bez skrępowania poruszać się, układać w pozycjach, które mu odpowiadają. Dziecko musi mieć także możliwość poznawania świata wszystkimi zmysłami, należy pozwalać mu dotykać, wąchać, oglądać, smakować różne potrawy. Ponadto nie można zapomnieć o zaspokojeniu wszystkich podstawowych potrzeb dziecka, takich jak jedzenie, picie, odpoczynek czy zabawa. Bardzo pomaga także pozwolenie dziecku na poznawanie świata poprzez brudzenie się i fizyczne doświadczanie różnych zjawisk.
Metoda SI zyskuje coraz większe uznanie. Świadczą o tym chociażby pojawiające się na polskich uczelniach kierunki studiów przygotowujące do pracy przyszłych terapeutów. Coraz częściej możemy też wysłać nasze dzieci do żłobków i przedszkoli, które prowadzą zajęcia w oparciu o metodę integracji sensorycznej.
Inspirowane: Sensoludki.pl – żłobki Bemowo
